Aile terapisi hakkında merak edilenler

Toplumun temel taşı olarak bilinen aile; ortak bir geçmişi olan, birbirine duygusal bir bağ ile bağlanan ve ortak hedefleri olan bir yapıdır.

Ailenin esasında sadece toplumun değil, bireylerin de temeli olduğuna vurgu yapan NEV FSM Psikiyatri Bölümünden Uzm. Dr. Başak Tüzün Mutluer, “Çünkü insanlar model alarak öğrenir. Kişinin dahil olduğu aile onun gelişiminde önemli bir yer tutar. İnsan, ilk ilişkilerini aile bireyleriyle kurmaya başlar. Çocukluk çağındayken bakım verenlerle kurulan ilişkiler o çocuğun erişkin hayatında kuracağı ilişkileri etkiler. Güvenli; sevgi ihtiyacının ve temel ihtiyaçların karşılandığı, duyguların anlaşılarak kabul edildiği, aile bireylerinin kendini ifade edebilmesine olanak tanınan bir aile ortamında büyüyen çocuk, dünyayı güvenli bir yer olarak algılar ve kişilerarası ilişki kurma becerileri gelişir. Ailede iletişim sorunları olduğunda bu süreçte aksamalar olur” dedi.

Aile hayat çizgisinde bazı dönemler zorluklar görülebilir

“Aile yaşamı tüm bireyleri ve onların hayatlarını da içeren bir yaşam çizgisinde ilerler. ‘Aile yaşam döngüsü’ olarak tanımlanan bu sürecin evreleri vardır. Her evre aile içinde değişikliklerin yaşandığı bir süreçtir ve bu dönemlerde sorunlar görülebilir” diyen Başak Tüzün Mutluer, “Bu evrelerden ilki ailenin evlenme yoluyla bir araya geldiği ‘yeni çift’ dönemidir. Bu döngüde evlilik sisteminin oluşması, geniş aile ve akranlarla ilişkilerin eşleri de içerecek şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Bu düzenleme yapılırken eşlerin kişilik özelliklerindeki ve köken aile yapılarındaki farklılıklar yeni kurulan çekirdek aile sisteminde yeniden harmanlanır. Bu farklar göz ardı edilir ve ortak bir hedef belirlenemezse çatışmalar ortaya çıkar. Eşler aralarındaki çift ilişkisini korumak ve ona bakım vermekle yükümlüdür. Çünkü bir çiftin ilk çocuğu aralarındaki ilişkidir. Bu ilişki ne kadar sağlamsa doğacak çocuklarla kurulan ilişkiler de o kadar sağlıklı olacaktır” diye konuştu.

Çocuk sahibi olunduğunda eşler için yeni bir yaşam döngüsü başlar

“Eşler çocuk sahibi olduklarında yeni bir yaşam evresine girerler” diyen Uzm. Dr. Başak Tüzün Mutluer, “Bu dönemde yeni üyelerin aile sistemine kabulü esastır. Evlilik sisteminin çocuklara alan açacak şekilde yeniden düzenlenmesi, ev görevlerinin yeniden tanımlanması, ana-babalık rollerine geçişte çift ilişkisinin korunması bu dönemin gerekliliklerindedir. Ailedeki bu değişiklikler tüm bireyleri etkilediğinden her bireyin duygusal ve temel ihtiyaçları fark edilerek ortak bir hedef doğrultusunda aile sisteminin yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.  Çocuğun ergenlik çağında olduğu aile yaşam döngüsündeki ailede çocukların bağımsızlıkları desteklenerek; anne babanın kırılganlıklarını hafifletmek adına esnekliğin arttırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Evden ayrılma döneminde ise genç yetişkinlerin kendi duygusal ve mali sorumluluklarını üstlenmesiyle birlikte; benliğin aile köklerinden ayrışması, akranlarla yakın ilişkilerin gelişimi gibi değişiklikleri beraberinde getirir” ifadelerini kullandı.

Her ailede yaşanıyor

“Bu döngüler her ailede yaşanır” diyerek sözlerine devam eden Mutluer, “Eğer sınırları zayıf, rollerin net olmadığı ve farklılaşmaya izin verilmeyen ‘iç içe’ bir aile yapısı varsa ya da sınırların çok katı olduğu, yetersiz ve sağlıksız bir iletişimin hakim olduğu ‘kopuk’ bir aile söz konusuysa çatışmalar ortaya çıkar. Böyle durumlarda aile terapisi ile uygun iletişim becerileri geliştirilerek aile sisteminin yeniden düzenlenmesi ve işlevsellik kazanması amaçlanır” açıklamalarında bulundu.